Mysteries and curiosities of New Zealand

All Blacks, narodowa NIE TAKA ZNOWU NOWA ZELANDIA reprezentacja w rugby, zwyciężyła 75% meczów roze- granych na przestrzeni ponad 140 lat. Jej znakiem rozpoznaw- czym jest HAKA PERUPERU, taniec wojenny Maorysów, którym rozpoczynają każdą rozgrywkę. Bry- tyjski zoolog Geo- rge Shaw miał najwyraźniej chwilę słabości, gdy w 1813 roku zakwalifikował KIWI – narodowy SYMBOL WYSPIARZY do gromady ptaków. No bo co to za ptak, który nie lata, Ton- gariro Natio- nal Park to najstar- szy po amerykańskim Yellowstone PARK rosną mu wąsy, zamiast piór ma włosy, miauczy jak kot i warczy jak pies, mieszka w podziemnych norach niczym borsuk, śpi twardo jak leniwiec, ma nozdrza na dziobie i kości wypełnione ciężkim szpikiem. NARODOWY. owa Zelandia to skrawek prehistorycznego superkontynentu Gondwana, z którego zrodziły się dzisiejsza Ameryka Połu- dniowa, Afryka, Indie, Australia i Antarktyda. Oderwała się od niego ok. 100 milionów lat temu. Dryfując, coraz bardziej zanurza- ła się w wodach oceanu. Po milionach lat na powierzchni pozostało 7% pierwotnego minikontynentu - dwie duże wyspy i kilka mniej- szych, na których rozwinęła się bujna wegetacja. Z dala od innych lądów ewolucja podążyła swoją drogą, wydając na świat niezwykłe, niewystępujące nigdzie indziej gatunki roślin i zwierząt. Nowa Zelandia to swoista Arka Noego pradawnych gatunków flory i fauny, przyrodniczych osobliwości i kulturowych unika- Nowo- Jezio- ro Frying Pan, czyli „JEZIORO PATELNIA", jest najwięk- szym na świecie źródłem gorącej wody, które w najgłębszym punkcie osiąga 200° C. zelandzkim odpowiednikiem naszych bożonarodzeniowych świercz- ków i jodeł jest drzewo zwane metrosiderosem wyniosłym (po maorysku „POKUTUKAWA") – rozkwita pięknymi czerwonymi kwiatami akurat pod koniec grudnia. Jezio- ro Taupo wypeł- nia krater SUPERWUL- Weta, KANU, który był miejscem najpotężniejszej zidentyfiko- wanej przez badaczy erupcji w dziejach świata – 70 tys. lat temu wyrzucił z siebie 530 km' magmy. tów. Przyjrzyjmy się najciekawszym z nich. zwane przez Maorysów „BÓSTWAMI BRZYDOTY", to największe Fil- mowa try- na świecie szarańczaki. Dorosłe logia „WŁADCA PIERŚCIENI" Petera osobniki ważą nawet 70 gramów, czyli więcej niż wróble. Korpus wety mierzy około 10 cm (z Jacksona została w całości nakręcona w nowozelandzkich plenerach. czułkami Gady TAUTARA do 30). Do XVII wieku pojawiły się na ŚWIATOWE REKORDY przetrwały ende- miczne NIELOTY Ziemi w erze mezo- zoicznej; dożywają wieku 300 lat. NOWEJ ZELANDII moa, największe ptaki znane nauce (do 3,6 m owcy w przeliczeniu na mieszkańca – najwięcej wysokości i 300 kg wagi). na świecie pierwszy kraj na świecie witający każdy nowy dzień świecie samochodów w przeliczeniu najwięcej : na jednego mieszkańca: 1 auto na 2 osoby 14.000 ponad 14.000 wstrząsów Połu- ziemi rocznie dniowa wyspa to ojczy- zna największej i jedynej nielotnej papugi świata KAKAPO. najdłuższa nazwa geograficzna (85 liter) – 305-metrowego wzgórza w Hawke's Bay na północnej wyspie - oznacza „miejsce w którym Tamatea, mężczyzna z wielkimi kolanami, peł- zał po górach, wdrapywał się na nie i je połykał, a znany był jako zjadacz ziemi i grał na flecie tym, których 85 marcu 1903 roku Richard Pearse przele- ciał skonstruowanym przez TAUMATAWHAKATANGI siebie SAMOLOTEM 91 m nad HANGAKOAUAUOTAMA UNGAHORONUKUPOKA- IWHENUAKITANATAHU polem w okolicach Timaru. Do historii lotnictwa trafili jednak bracia Wright, choć powtórzyli ten wyczyn 9 miesięcy później. TEATURIPUKAKAPIKIMA miłował" największa liczba łodzi na mieszkańca (ok. 8 w Skoki Auckland) na BUNGEE wodach oble- wających wyspy żyją najmniejsze na świecie delfiny Hektora i najrza- dziej spotykane LWY MORSKIE Hookera. to wynalazek Nowozelandczyka A.J. Hacketta; pierwszy skok miał miejsce na Zatoka 36 najwięcej olimpijskich złotych medali w przeliczeniu na Curio kryje SKAMIENIAŁY mieszkańca LAS, którego wiek szacuje się na około 180 milionów lat. moście Kawarau w Queensland. 400 najwięcej pól golfowych w przeliczeniu na mieszkańca (ok. 400 na 4,3 mln)